კახეთი მზიანი ველების, მათზე გაშლილი ვენახების, შატოების, ისტორიული ციხე-ქალაქების, შუა საუკუნეების ეკლესია-მონასტრებისა და ბუნების გასაოცარი ძეგლების მხარეა. თანამედროვე კახეთმა მის ისტორიულ წარსულსა და კულტურაზე დააშენა სრულიად ახალი და ამავდროულად ტრადიციულთან დაკავშირებული სტუმარ-მასპინძლობისა და მოგზაურობის გამოცდილება.
კახეთი საქართველოს უკიდურესი აღმოსავლეთით მდებარეობს და სასაზღვრო რეგიონს წარმოადგენს. საქართველოს რეგიონებს შორის ყველაზე დიდი ტერიტორია უკავია. რეგიონს ჩრდილოეთიდან რუსეთი ესაზღვრება, აღმოსავლეთიდან და სამხრეთიდან კი აზერბაიჯანი.
კახეთში ძირითადად საავტომობილო ტრანსპორტია განვითარებული. თბილისიდან ავტომანქანით კახეთის ადმინისტრაციულ ცენტრამდე 2-2.5 საათი დაგჭირდებათ. თბილისიდან თელავისკენ ორი გზა მიდის – გომბორის უღელტეხილზე და გომბორის ქედის შემოვლით.
კახეთის სხვადასხვა რაიონისაკენ ავტობუსები გადიან ისნის მეტროს მიმდებარე ტერიტორიიდან.
კახეთი საქართველოს ერთ-ერთი ულამაზესი კუთხეა, რომელიც უკიდურესი აღმოსავლეთით, საქართველოს სასაზღვრო ზოლთან მდებარეობს. მხარის ტურისტულ პოტენციალს მისი ისტორიული წარსული, კულტურა, ტრადიციები და მრავალფეროვანი ბუნება განსაზღვრავს.
რეგიონში კარგად განვითარებული ტურისტული ინფრასტრუქტურაა. ღვინისა და ქართული ტრადიციული სამზარეულოს მოყვარულებს აქაური შატოები და ღვინის მარნები მასპინძლობს.
ეკო-ტურიზმით დაინტერესებული ვიზიტორებისთვის მოზწყობილია სალაშქრო მარშურუტები დაცულ ტერიტორიებზე.
ისტორიული თვალსაზრისით მნიშვნელოვანი სანახაობებიდან უძველესი ტაძრები, ციხე-გალავნები და ქართველ მოღვაწეთა სახლ-მუზეუმებია შემონახული.
კახეთის, როგორც ცალკე ტერიტორიული ერთეულის დაარსებას, ლეონტი მროველის თხზულებაში მოტანილი ლეგენდის თანახმად, ქართველთა წინაპრის, ქართლოსის ერთ-ერთ ძეს, კახოსს მიაწერენ. მისი მიწა-წყალი იყო კავკასიონისა და კახეთის მთას შორის, არაგვიდან ვიდრე ტყე-ტბამდე.
ისტორიულ ეპოქაში კახეთი ძვ. წ. IV-III საუკუნეებში წარმოქმნილი ქართული სახელმწიფოს – ქართლის აღმოსავლეთი პროვინცია იყო. ამ სახელმწიფოს სატახტო ქალაქს მცხეთა წარმოადგენდა.
კახეთი „ტყე იყო შეუვალი მტერისა მიერ“, ამიტომ მტრის შემოსევის საშიშროების დროს, ნაკლებად გამაგრებული სოფლებისა და ქალაქების მოსახლეობა კავკასიის მთებსა და კახეთში იხიზნებოდა. განსაკუთრებით კლდით შემოზღუდული ლოპოტის ხევი ყოფილა კარგად დაცული და მოსახლეობით სავსე.
VI საუკუნეში კახეთში მოღვაწეობდა ასურელი მამების დიდი ნაწილი: დავით გარეჯელი, აბიბოს ნეკრესელი, ანტონ მარტყოფელი, იოსებ ალავერდელი, ზენონ იყალთოელი, და სტეფანე ხირსელი. ასურელმა მამებმა ჩაუყარეს საფუძველი სამონასტრო ცხოვრებასა და ქართულ მწიგნობრობას. დავით გარეჯელის მოღვაწეობასთანაა დაკავშირებული ისეთი უნიკალური სამონასტრო კომპლექსის დაარსება, როგორიც დავითგარეჯის მონასტრებია.
ისტორიის მანძილზე კახეთი უბრუნდებოდა და კვლავ ეცლებოდა ერთიან ქართულ სახელმწიფოს. XVIII-XX საუკუნეების განმავლობაში კახელები აქტიურად იბრძოდნენ საქართველოს ისტორიული მტრების, მათ შორის რუსების წინააღმდეგ.
კახეთი მევენახეობისა და მეღვინეობის ერთ-ერთი უძველესი კერაა. აქ ვაზის 80-მდე ჯიშია გავრცელებული. საქართველოში რეგისტრირებული 18 ადგილობრივი წარმოების ღვინიდან 14-ს კახეთში აყენებენ. ესენია: “წინანდალი“, “ვაზისუბანი“, “მანავი“, “კარდენახი“, “ტიბაანი“, “კახეთი“, “ნაფარეული“,”მუკუზანი“, “ქინძმარაული“, “ახაშენი“, “ყვარელი“. კახეთის ადგილობრივ და კულტივირებულ ჯიშებს შორის აღსანიშნავია: “რქაწითელი“, “საფერავი“, “მწვანე კახური“, “ქისი“, “ხიხვი“, “ბუდეშური წითელი“, “კახური მცვივანი“, “კაბერნე სოვინიონი“ (ფრანგული ჯიში), “იყალთოს წითელი“ და სხვა. კახეთში მოყვანილი ყურძნისგან როგორც ევროპული, ასევე კახური ტრადიციული წესით დაყენებული მაღალი ხარისხის ღვინოები მზადდება. ტრადიციული კახური ღვინის ტექნოლოგიას ანალოგი არ მოეპოვება მსოფლიოში. ტრადიციული კახური ჯიშების გარდა, აქ გავრცელებული ვაზის ჯიშების ყურძნისგან აყენებენ ევროპული სტილის ღვინოებსაც.
რთველს კახეთის რეგიონში განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს. იგი ადრეულ შემოდგომაზე იწყება და ოქტომბრის შუა რიცხვებამდე გრძელდება. ყურძნის კრეფას თან ახლავს მეღვინეობასთან დაკავშირებული ხალხური სიმღერები და სუფრა, რომელსაც დღის დასასრულს შლიან.
ამ ტრადიციას იმდენად დიდი მნიშვნელობა ჰქონია ქართველებისთვის, რომ ძველად ოქტომბრის თვეს ,,ღვინოსბისთვედ” მოიხსენიებდნენ.
ღვინის კულტურამ კახურ ტრადიციულ სამზარეულოშიც ჰპოვა ასახვა. მათ შორისაა ჩურჩხელა, რომელსაც ნიგვზისა და ღვინის წვენისგან დამზადებული თათარათი ამზადებენ.
კახური შოთისა (დედას პური) და ქუდის დამზადების ტექნოლოგია არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ერთ-ერთი გამორჩეული ნაწილია.
კახეთში გავრცელებულია ქართული ჭიდაობის უძველესი ხალხური სარიტუალო შერკინება, რომელიც ორი მოპაექრის მიერ ხშირად მუსიკის თანხლებით, სპეციალურად გამოყოფილ მოედანზე სრულდება. ქართული ჭიდაობა საუკუნეების მანძილზე იხვეწებოდა, ის საბრძოლო ხელოვნების მნიშვნელოვანი სახეობა, ქართველი მეომრის და ქართული ლაშქრის მომზადების ერთ-ერთი საუკეთესო საშუალება იყო.
კახეთი მდინარეების, ივრისა და ალაზნის აუზებშია მოქცეული.მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი თელავი.
საქართველოს რეგიონებს შორის კახეთს ყველაზე დიდი ტერიტორია უკავია.
რეგიონის შუაგულში მდებარეობს გომბორის ქედი. ქედის ჩრდილოეთით მოედინება ალაზანი და ქმნის ალაზნის ველს, სამხრეთით კი იორი – ივრის დაბლობს.
კახეთი მოიცავს ახმეტის, გურჯაანის, დედოფლისწყაროს, თელავის, ლაგოდეხის, საგარეჯოს, სიღნაღის, ყვარლის მუნიციპალიტეტებს, ქალაქ თელავსა და თუშეთს.
რეგიონს დასავლეთით ქვემო ქართლი და მცხეთა-მთიანეთი ესაზღვრება, ჩრდილოეთიდან რუსეთი, აღმოსავლეთიდან და სამხრეთიდან კი აზერბაიჯანი.
კახეთში ტენიან სუბტროპიკულსა და კონტინენტურს შორის გარდამავალი ჰავაა. ყველაზე ნალექიანი პერიოდებია გაზაფხული და შემოდგომა, ხოლო ყველაზე მშრალი პერიოდები კი შესაბამისად – ზამთარი და ზაფხული.
ჩრდილოეთიდან რეგიონს კავკასიონი ქედი საზღვრავს, რომლის ციცაბო ფერდობებიც ალაზნის ვაკეზე ეშვება. კახეთში მოგზაურობისას მუდამ თან გსდევთ დათოვლილი კავკასიონისა და გაშლილი, მზიანი მინდვრების შეერთების კონტრასტული და თვალისმომჭრელი პეიზაჟი.
კახეთის რეგიონში ბუნება მეტად მრავალფეროვანია. აქ გვხვდება ნახევრად უდაბოები, ფოთლოვანი, ხშირი ტყეები, სუბალპური ზონები, ვაკე-დაბლობები, მდინარეები და ტბები და სხვა.
კურორტები და ქალაქები კახეთში
-
თელავი
თელავი უძველესი სატახტო ქალაქია კახეთის გულში. აქ კვლავ დგას მეფეთა სასახლეები და რეზიდენციები, ციხე-გალავნები და ეკლესიები.
-
ლაგოდეხი
ლაგოდეხი ეკო-ტურიზმით დაინტერესებული ვიზიტორებისთვის ნამდვილ საგანძურს ინახავს. ლაგოდეხის დაცული ტერიტორიები ფლორისა და ფაუნის უნიკალური და ენდემური სახეობებითაა მდიდარი.
-
სიღნაღი
სიღნაღი სიყვარულის ქალაქის სახელითაა ცნობილი. მას მუზეუმ-ქალაქსაც ადარებენ, ვინაიდან ყოველ ქუჩასა და გალავანს თავისი ისტორია გააჩნია.
-
ყვარელი
ყვარელი უმშვენიერესი ტბებისა და მათზე შემოხურული ფოთლოვანი ტყეების მხარეა. თანამედროვე შატოებში გაცოცხლებული ღვინის უძველესი კულტურა და ბუნებასთან სიახლოვე ყვარლის სავიზიტო ბარათია.
-
წინანდალი
წინანდლის სამუზეუმო კომპლექსი ჭავჭავაძეების ოჯახის ისტორიას სასახლის კელდებში, ღვინის მარანში და მის გარშემო გაშენებულ ულამაზეს ბაღში ინახავს.
-
ომალო
ომალო ერთ-ერთი ყველაზე ეგზოტიკური და გასაოცარი სოფელია თუშეთის დაცულ ტერიტორიებში. მთებს შორის ჩამალული დასახლება თავისი არქიტექტურითა და ფიქალით ნაგები კოშკებით საოცრად ერწყმის ბუნების ხასიათს.
რთველი კახეთში
კახეთში რთველი წლის მთავარი მოვლენაა. ყურძნის კრეფა სექტემბრის პირველი ნახევრიდან იწყება და ოქტომბრის შუა რიცხვებამდე გრძელდება. ამისათვის განსაკუთრებით ემზადებიან ადგილობრივები. მასში მონაწილეობის მიღება ნებისმიერ მსურველს შეუძლია. აქ არსებულმა ღვინის სახლებმა სპეციალური ტურებიც კი შექმნეს მათთვის, ვისაც ყურძნის დაკრეფა-დაწურვა-დაბინავებაში მონაწილეობა სურს მიიღოს.
ყურძენი ყველაზე ადრე დედოფლისწყაროში მწიფდება. სწორედ აქედან იწყება რთველი კახეთში და ყველა ქალაქსა თუ სოფელს მოიცავს.
მოსახლეობა რთველისათვის მზადებას ბევრად ადრე იწყებს. ირეცხება ქვევრები და კასრები, მზადდება მარნები. ყურძნის მოსაგროვებლად დაწნულ კალათებსა და გოდრებს იყენებენ.
რთველი დილით, ადრიანად იწყება. ამისათვის მზიან ამინდს არჩევენ. ამინდის შერჩევას ორი მთავარი მიზეზი აქვს: პირველი უფრო მეტად პრაქტიკული მიზანია – მშრალ და მზიან ამინდში მუშაობა ბევრად მარტივი და სასიამოვნოა. მეორე მიზეზი კი ისაა, რომ ყურძენი მაქსიმალურად დიდხანს გაჩერდეს მზის გულზე, რათა სათანადო სიტკბო შეიძინოს. რაც უფრო მწიფეა მტევანი, მით უფრო კარგი ღვინო იწარმოებოდა მისგან. ამიტომ ამბობენ, რომ კარგ ღვინოში ბევრი მზე არისო.
რა ვნახოთ კახეთში?
კახეთის სანახაობები იმდენად მრავალფეროვანია, რამდენადაც აქ ჩამოსული ვიზიტორის ინტერესები შეიძლება იყოს.
რეგიონის ქალაქებიდან გამორჩეულია თელავი, სიღნაღი, ყვარელი და ლაგოდეხი. აქაური ქალაქებისთვის დამახასიათებელია ქვაფენილიანი ქუჩები, ფასადები ფიგურული რელიეფებით და მრავალსახა ჩუქურთმებით, ქართული აგურითა და კრამიტით ნაშენები და დახურული სახლები. სასტუმროებიდან კავკასიონის, ვრცელი ველ-მინდვრების, ფოთლოვანი ტყეებისა და ულამაზესი ტბების ხედები იშლება.
ბუნების მოყვარულები აუცილებლად უნდა ესტუმროთ ვაშლოვანის ნაკრძალს, თუშეთისა და ლაგოდეხის ეროვნულ პარკებს. აქ დაცულია ფლორისა და ფაუნის უიშვიათესი ჯიშები და ენდემური სახეობები. გამორჩეულია როჭოსა და ნინოსხევის ჩანჩქერები, შავი კლდეების ტბა და ბილიკები, რომელთა დალაშქვრისასაც საოცარი ხედები იშლება მდინარეების ხეობებზე, კავკასიონზე და კახეთის ვაკეებზე.
კახეთი განსაკუთრებით გამორჩეულია ხუროთმოძღვრულ ძეგლთა სიმრავლით, რომელთა უმეტესობაც VI-XVII საუკუნეებით თარიღდება. აღსანიშნავია დავით გარეჯის უნიკალური სამონასტრო კომპლექსი, რომელიც ნახევრად-უდაბნოში მდებარეობს. ასევე ბოდბის წმინდა ნინოს ეკლესია – ვის სახელსაც უკავშირდება საქართველოში ქრისტიანობის გავრცელება. იყალთოსა და ნეკრესის მონასტრები ასურელი მამების სახელს უკავშირდება. გრემი კი შედარებით გვიანდელი არქიტექტურის ნიმუშია.
ბოდბის წმ. ნინოს მონასტერი
კახეთთან მჭიდროდ არის დაკავშირებული ქართველთა განმანათლებლის წმინდა ნინოს ცხოვრება და მოღვაწეობა, საერთოდ, ქართლის გაქრისტიანების ისტორია. სწორედ აქ აღესრულა წმინდა ნინო და იქვე დაბა ბოდეში მიაბარეს მიწას, სადაც დღემდეა შემონახული მისი საფლავი.
დავითგარეჯა
დავით გარეჯის სამონასტრო კომპლექსი გარეჯის ნახევრად-უდაბნოში მდებარეობს. მონასტრის გარშემო არსებული ბუნების სიმკაცრე აქაურობას კიდევ უფრო მეტ იდუმალებასა და ასკეტურობას მატებს.
იყალთოს მონასტერი
იყალთოს სამონასტრო კომპლექსი თელავიდან 8 კილომეტრში მდებარეობს. იგი სამ ეკლესიასა და სხვადასხვა დანიშნულების ნაგებობებს აერთიანებს. მათ შორის XI-XII საუკუნეებში არსენ იყალთოელის მიერ დაარსებული აკადემიის ნანგრევებს.
გრემის მთავარანგელოზთა სამონასტრო კომპლექსი
გრემის მთავარანგელოზთა სამონასტრო კომპლექსის ისტორია XVI საუკუნიდან იწყება. მაღალ მთაზე აგებული კომპლექსი გუმბათოვან ეკლესიას, სამსართულიან სასახლე-სამრეკლოს, სამეურნეო ნაგებობებს, გალავანსა და მდინარე ინწობისკენ საიდუმლო გასასვლელს მოიცავს.
ვაშლოვანის სახელმწიფო ნაკრძალი
ვაშლოვანის დაცული ტერიტორიები მოიცავს ვაშლოვანის ნაკრძალს, ეროვნულ პარკსა და ბუნების ძეგლებს - არწივის ხეობას, ტახტი-თეფას ტალახის ვულკანებსა და კაკლისყურის ალაზნის ჭალის ტყეს. მოწყობილია მარკირებული ბილიკები, ბუნგალოები, საპიკნიკე და საკემპინგე ადგილები. ასევე გამოყოფილია ადგილები ცეცხლის დასანთებად.
ნეკრესი
ნეკრესის ისტორია ერთ-ერთი ასურელი მამის, აბიბოსის სახელს უკავშირდება. კომპლექსი რამდენიმე ძეგლს აერთიანებს, რომელთაგან IV საუკუნის II ნახევრის მცირე ზომის ბაზილიკა ერთ-ერთი უძველესია საქართველოში დღემდე მოღწეული ეკლესიათაგან.
თუშეთის ეროვნული პარკი
თუშეთის ეროვნული პარკში სხვადასხვა სირთულისა და ხანგრძლივობის 11 ტურისტული მარშრუტია. ვიზიტორებს შეუძლიათ შეარჩიონ სალაშქრო, ველო, საცხენოსნო, კულტურული, ფრინველებზე და ნიამორებზე დაკვირვების ტურები.
ფიჭვის ყვავილობის სეზონზე, რომელიც მაისის ბოლოდან იწყება, ვიზიტორებს შესაძლებლობა აქვთ დასვენებასთან ერთად იზრუნონ საკუთარ ჯანმრთელობაზე.
ლაგოდეხის ეროვნული პარკი
ლაგოდეხის ეროვნული პარკი ულამაზესი ჩანჩქერებისა და უძველესი ციხე-სიმაგრეების სანახავად გეპატიჟებათ. პარკის ალპური ზონიდან კავკასიონის მთების ულამაზესი ხედი იშლება. ლანდშაფტის დიფერენციაცია განაპირობებს იმგვარ ბიომრავალფეროვნებას, როგორიც საქართველოს სხვა არც ერთ დაცულ ტერიტორიაზე არ გვხვდება.
ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმი
თუკი XIX საუკუნის საქართველოში მოგზაურობა გსურთ, ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმს ესტუმრეთ. გაეცნობით იმ პერიოდის კულტურას, გაისეირნებთ მდიდრულ ბაღებში და დააგემოვნებთ ქართული და ევროპული ღვინოების ნაირსახეობებს.
დიდი ჭადარი
900 წლოვანი ჭადარი თელავის ცენტრში, მეფის სასახლის მიმდებარედ დგას და ალაზნის ვაკესა და კავკასიონს გადაჰყურებს. ჭადარი ქალაქის სიმბოლოდ ითვლება და ტურისტების საყვარელი თავშეყრის ადგილია. ასწლოვანი ჭადრის ჩრდილი ზაფხულის ცხელ დღეებში მშვენიერი თავშესაფარია.
სიღნაღის გალავანი
სიღნაღის გალავანი ქალაქის მთავარი ისტორიული ღირსშესანიშნაობაა. 4 კმ-ის სიგრძის გალავნის კედლები საკმაოდ კარგადაა შემონახული. აქედან გასაოცარი ხედები იშლება ქალაქზე, ალაზნის ველსა და კავკასიონზე.
უჯარმის ციხე
უჯარმის ციხე ერთ დროს მეფეთა რეზიდენცია იყო. კომპლექსის ტერიტორიაზეა გალავანი, მის შიგნით არსებული სასახლით, ეკლესიითა და წყალსაცავებით. გადმოცემით, სწორედ აქ გარდაიცვალა მძიმედ დაჭრილი ვახტანგ გორგასალი.
2012 წელს ჟურნალმა Forbes-მა უჯარმა მსოფლიოს 9 ყველაზე უძველესი ციხესიმაგრის სიაში შეიყვანა.
ძველი შუამთის მონასტერი
ძველი შუამთის სამონასტრო კომპლექსი თელავიდან 7კმ-ში, ბუნების სიმწვანეშია ჩაფლული. კომპლექსი სამი ეკლესიისგან შედგება, რომელთაგან უძველესი V საუკუნით თარიღდება. მისასვლელი გზა ფოთლოვან ტყეს მიუყვება და ულამაზეს პეიზაჟებს გვათავაზობს.
კვეტერას ციხე-ქალაქის ეკლესია
კვეტერას ციხე-ქალაქის ეკლესია X-XI საუკუნეებით თარიღდება. მცირე ზომის, სადად ნაგები ტაძარი მოპირკეთებულია შირიმის ქვით. ფასადების ერთადერთ მორთულობას დეკორატიული თაღები და ერთად შეჯგუფებული სვეტისთავები წარმოადგენს.
ნინოსხევის ჩანჩქერი
ნინოსხევის ჩანჩქერი ლაგოდეხის დაცული ტერიტორიების გამოღცეული სანახაობაა. ჩანჩქერამდე მისასვლელად იშვიათი რელიქტური მცენარეებით დაფარული ტყის გავლა მოგიწევთ. ჩანჩქერი 40 მეტრის სიმაღლიდან ეშვება და რამდენიმე წყალვარდნილს ქმნის.
როჭოს ჩანჩქერი
როჭოს ჩანჩქერისაკენ მიმავალი გზა მდინარე შრომის ხეობას მიუყვება. გზად რცხილნარის უნიკალურ კორომებს და მდინარეზე გადასასვლელ ორ ხიდს გაივლით. ვიზიტორთა ცენტრიდან 9.5კმ-ში მიადგებით როჭოს ულამაზეს ჩანჩქერს, რომელიც პატარა აუზს ქმნის. ზაფხულობით ჩნაჩქერის წყალში გაგრილებაც შეგიძლიათ.
ილიას ტბა
ილიას ტბა ყვარლის ერთ-ერთი პოპულარული ტურისტული ცენტრია. ტბა ხელოვნურად შაიექმნა მდინარე დურუჯის დაგუბებით, მოგვიანებით კი აქ აშენდა სასტუმრო, დასასვენებელი პარკი გასართობი და სათამაშო მოედნებითა და ულამაზესი ამფითეატრით; სანაპიროს მიჰყვება ბულვარი, სადაც რამდენიმე კაფე და რესტორანია.
შავი კლდეების ტბა
შავი კლდეების ტბის ბილიკის სიგრძე ჯამში 45 კილომეტრია. მისასვლელი საცალფეხო ბილიკებიდან ზემოდან დაყრურებთ მთებსა და ხეობებს, თითქოს ღრუბლებზე მაღლა, მიუყვებით გზას. მთებს შორის ჩაწოლილი ტბა ნისლიან ამინდში კიდევ უფრო მისტიური სანახავია.
ტახტი-ტეფას ტალახის ვულკანი
ტახტი-ტეფას ტალახის ვულკანი ყველაზე უჩვეულო სანახაობაა ვაშლოვანის ნაკრძალის ტერიტორიაზე. ყველაზე დიდი ტალახის კრატერის დიამეტრი 3,5-4 მ-ია. მათგან ამოდის ტალახი, ნავთობი და აირი.
ხშირად დასმული კითხვები
რატომ არის ცნობილი კახეთი?
კახეთი ცნობილია ღვინის უძველესი კულტურითა და ტრადიციებით. აქ გავრცელებულია უნიკალური ვაზის ჯიშები და ღვინის დაყენების ავთენტური ტექნოლოგია.
კახეთის ლანდშაფტური მრავალფეროვნება, ვაკე-დაბლობები და მთები, განაპირობებს მხარის ბიომავალფეროვნებასაც. კახეთის დაცული ტერიტორიები მდიდარია უნიკალური ენდემური სახეობებითა და ჯიშებით.
რა არის კახეთის ცენტრი?
კახეთის ადმინისტრაციული ცენტრია თელავი. ქალაქი გომბორის ქედის ჩრდილო-აღმოსავლეთი კალთის ძირას და ალაზნის ვაკეზე, ზღვის დონიდან 550-800 მეტრზე მდებარეობს.
რა ქალაქებია კახეთში?
საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფით კახეთი მოიცავს ახმეტის, გურჯაანის, დედოფლისწყაროს, თელავის, ლაგოდეხის, საგარეჯოს, სიღნაღის, ყვარლის მუნიციპალიტეტებს, ქალაქ თელავსა და თუშეთს.
კახეთის ბუნებრივი რესურსები
კახეთი მდიდარია როგორც მეტალურგიული წარმოებისათვის საჭირო ნედლეულით, ისე ნოყიერი ნიადაგებით, ტყის მასივებით, საძოვრებით და წყლის რესურსებით.
ვაშლოვნისა და ლაგოდეხის ნაკრძალების ტერიტორიაზე მასიური ტყის სახით, ცოცხლად არის გადარჩენილი მილიონობით წლის წინანდელი ხის ჯიშები, რაც მსოფლიო მასშტაბით უნიკალური მოვლენაა.
