ქუთაისი ერთ-ერთი უძველესი ქალაქია მსოფლიოში. მის ისტორიულ წარსულს კოლხეთის სამეფომდე და არგონავტთა ლეგენდამდე მივყავართ.
დასავლეთ საქართველოს ეს უმშვენიერესი ქალაქი თვალწარმტაცი ბუნების ძეგლებითაა ცნობილი, მათ შორის პრომეთეს მღვიმე და ოკაცეს კანიონი. ქუთაისის კულტურული და ისტორიული ღირსშესანიშნაობებიდან გამორჩეულია ბაგრატისა და გელათის სამონასტრო კომპლექსები, რომლებიც იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაშია შესული.
ავტომობილი
თბილისიდან ქუთაისამდე საკუთარი ავტომობილით დაახლოებით სამი საათი დაგჭირდებათ.
მატარებელი
თბილისიდან ქუთაისის მიმართულებით ყოველდღიურად გადის მატარებელი რკინიგზის სადგურიდან.
რიონის რკინიგზის სადგურზე ჩერდება შემდეგი მატარებლები:
მატარებლის # | გასვლის დრო | ჩასვლის დრო | ვაგონის კლასი | თანხა |
---|---|---|---|---|
870 | 08:25 | 11:57 | I კლასი | 26₾ |
870 | 08:25 | 11:57 | II კლასი | 14₾ |
870 | 08:25 | 11:57 | ბიზნესკლასი | 41₾ |
874 | 17:30 | 21:01 | I კლასი | 26₾ |
874 | 17:30 | 21:01 | II კლასი | 14₾ |
874 | 17:30 | 21:01 | ბიზნესკლასი | 41₾ |
12 | 08:50 | 13:51 | საერთო | 9₾ |
18 | 08:50 | 13:51 | საერთო | 9₾ |
872 | 08:45 | 12:17 | I კლასი | 26₾ |
872 | 08:45 | 12:17 | II კლასი | 14₾ |
სამარშრუტო ტაქსი
დიდუბის ავტო სადგურიდან ქუთაისის მიმართულებით ყოველ 1 საათში გადის სამარშრუტო ტაქსი.
ბილეთის ღირებულება: 20 ₾
ქუთაისი დასავლეთ საქართველოში, იმერეთის მხარეში მდებარეობს და მისი ადმინისტრაციული ცენტრია. ქალაქი სიდიდით მესამეა საქართველოში. მდინარე რიონი ქუთაისს ორ ნაწილად ჰყოფს. სანაპიროები ერთმანეთს ხიდებით უკავშირდება.
არსებობს მოსაზრება, რომ ძველ ბერძნულ მითოლოგიაში არსებული ოქროს საწმისისა და არგონავტების ლეგენდარული ისტორია სწორედ კოლხეთში ვითარდებოდა, ხოლო ქუთაისი კოლხთა მეფის, აიეტის რეზიდენცია იყო.
ქალაქი და მისი მიმდებარე ტერიტორია ბუნებისა და ისტორიულ ძეგლთა სიმრავლით გამოირჩევა, მათ შორისაა მღვიმეები და კანიონები, ტაძრები, სასახლეები და ბაღები. თანამედროვე ქუთაისში კარგად განვითარებული ტურისტული ინფრასტრუქტურაა – მუზეუმები, კაფე-ბარები, სასტუმროები და სხვა.
ქუთაისი წლის ნებისმიერ დროს გულთბილად გიმასპინძლებთ. თუმცა, საუკეთესო დრო მის მოსანახულებლად გვიანი გაზაფხულია. ქუთაისი ყოველთვის აღიქმებოდა მაისის ქალაქად. სწორედ ამ დროს აღინიშნება ქუთაისობა, იგივე 2 მაისობა, ან გვირილობა, როგორც ადგილობრივები ეძახიან. ეწყობა დოღი, ყვავილების ბაზრობა, იმართება კონცერტები და მთელი ქალაქი საზეიმო აღნიშვნისთვის ემზადება.
ქუთაისი ერთ-ერთი ყველაზე ცხელი ქალაქია საქართველოში. ივლისსა და აგვისტოში ტემპერატურა პიკს აღწევს, ამიტომ გირჩევთ, შედარებით გრილი სეზონი აირჩიოთ. ქუთაისი შემოდგომითაც საუცხოოდ ლამაზია.
ქუთაისის ისტორია დაახლოებით 3500 წელს ითვლის. აია, კვიტაიონი, ქუთაია, ქუთათისი – ამ სახელებით მოიხსენიებოდა ძველად ქალაქი. არქეოლოგიური გათხრები და მათ შედეგად აღმოჩენილი არტეფაქტები უშუალოდ ქუთაისში და მის მიმდებარედ, ადასტურებს ანტიკურ ეპოქაში მაღალგანვითარებული კულტურის არსებობას ამ ტერიტოარიაზე.
ქუთაისი რეგიონში ყოველთვის მნიშვნელოვანი პოლიტიკური ცენტრის როლს ასრულებდა. VIII საუკუნის პირველ ნახევარში ქუთაისი “შეთავსებით” ქართლის ერისმთავართა დასავლურ რეზიდენციასაც წარმოადგენდა. VIII საუკუნის 80-იანი წლებიდან 978 წლამდე ქუთაისი დასავლურ-ქართული სახელმწიფოს – “აფხაზთა სამეფოს” დედაქალაქი იყო. ბაგრატ III ბაგრატიონმა სწორედ ქუთაისში გამეფებით დაიწყო საქართველოს გაერთიანება.
XI-XIII საუკუნეებში საქართველოს ისტორიაში ცნობილია, როგორც “საქართველოს ოქროს ხანა”. 1008-1122 წლებში საქართველოს დედაქალაქი ქუთაისი იყო. სწორედ ამ დროს ააგო მეფე დავით IV აღმაშენებელმა გელათის მონასტერი.
XV საუკუნიდან საქართველოს დეცენტრალიზაციის პროცესმა პიკს მიაღწია. 1462-1489 წლებში ჩამოყალიბდა იმერეთის სამეფო, რომელმაც 1810 წლამდე იარსება. მთელი ამ ხნის მანძილზე სამეფოს დედაქალაქი ქუთაისი იყო.
1995 წელს შეიქმნა იმერეთის რწმუნებულის თანამდებობა, რითაც ქუთაისი იმერეთის გუბერნიის ცენტრი გახდა და ამ ფუნქციას ის დღევანდელ დღემდე ასრულებს.
ქუთაისის ღირსშესანიშნაობები
ბუნების ძეგლები
რა ვნახოთ ქუთაისში?
ქუთაისის დათვალიერება ქალაქის გულიდან, მისი მთავარი მოედნიდან უნდა დაიწყოთ და ქალაქის ბულვარით გააგრძელოთ. აქ მდებარეობს ქუთაისის დრამატული თეტრი, უნიკალური არქიტექტურული ნაგებობა, რომელსაც 2009 წელს ძეგლის სტატუსი მიენიჭა.
ქუთაისის ცენტრალური ბაღი 170 წელზე მეტი ხნისაა და სიძველით, თბილისის მუშთაიდის პარკის შემდეგ, ამიერკავკასიაში მეორეა. აქ ისეთ უნიკალურ მცენარეებს შეხვდებით, როგორებიცაა ევროპული ურთხელი, მარადმწვანე სეკვოია, იაპონური ცეფალოტაქსუსი და მრავალი სხვა. ბულვარში სახელგანთქმული ქუთაისელების ძეგლებია განთავსებული – აკაკი წერეთლის, ზაქარია ფალიაშვილის, დები იშხნელების ძეგლები და 9 აპრილის მემორიალი.
ქუთაისის ხსენებაზე ნებისმიერ ქართველს პირველი გელათის, ბაგრატისა და მოწამეთას მონასტრები გაახსენდება. ქართული ხუროთმოძღვრების ეს სამი უმნიშვნელოვანესი ტაძარი ქუთაისის ღირსშესანიშნაობების სათავეშია.
ქალაქში 4 მუზეუმი ფუნქციონირებს: ქუთაისის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი, დავით კაკაბაძის სახელობის სახვითი ხელოვნების გალერეა, საბრძოლო დიდების ეროვნული მუზეუმი და სპორტის მუზეუმი.
თეთრი ხიდი ქალაქის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ღირსშესანიშნაობაა. ხიდის მოაჯირზე ჩამომჯდარ “პიკასოს ბიჭის” სკულტპტურასთან გადაღებული ფოტო ქალაქის სამახსოვროდ დასატოვებელი აუცილებელი მოგონებაა.
პრომეთეს მღვიმე
პრომეთეს მღვიმე 22 დარბაზს მოიცავს, საიდანაც ტურისტებს 6 მათგანის დათვალიერება შეუძლიათ. მღვიმეში გასეირნება შესაძლებელია ფეხით და სანაოსნო ტურით. საფეხმავლო ბილიკის სიგრძე 1420 მეტრია.
მღვიმეში ნახავთ სტალაქტიტებსა და სტალაგმიტებს, ქვის ჩანჩქერებს, ფარდებსა და სვეტებს.
ნაკენახევის მღვიმე
ნავენახევის კარსტულ მღვიმეში ორი სართული და ოთხი დარბაზია. შესასვლელიდან 30 მეტრში მღვიმე ორ ნაწილად იყოფა. მეორე სართული დარბაზს პატარა კიბით უკავშირდება. მღვიმის სიგრძე 250 მეტრია. მღვიმეს მეორე შესასვლელიც ჰქონია, თუმცა ახლა ის 7 მეტრის სისქის სტალაგნატითაა ამოქოლილი.
გაბზარული ტბა
გაბზარული ტბა ყველაზე საუცხოო სანახაობა საქართველოს ტბებს შორის. იგი მოქცეულია ნაპრალის ფსკერზე, ზედაპირიდან 25 მ სიღრმეზე. წყალს მომწვანო-მოლურჯო ფერი აქვს. ტბის ზედაპირის ფართობი 500 მ²-ია.
მოწამეთა
მოწამეთა არგვეთის მთავრების, დავით და კონსტანტინე მხეიძეების უკვდავსაყოფად აიგო, რომლებიც არაბთა შემოსევისას მოწამეობრივად აღესრულნენ. წმინდანების ნეშტებიც დღემდე აქ, ლუსკუმაში ინახება. არსებობს ლეგენდა, რომ თუ სურვილს ჩაიფიქრებ და ლუსკუმის ქვეშ გაძვრები, ის აუცილებლად აგისრულდება.
გეგუთის სასახლე
გეგუთის სასახლე ქართველ მეფეთა ზამთრის სანადირო სახლი იყო, ერთი დიდი, ბუხრიანი ოთახით, რომელშიც ნანადირევს ამზადებდნენ. გეგუთის სასახლეში დღემდეა შემორჩენილი ქვებით მოპირკეთებული მეფეთა აბანოს ნაკვალევი.
კოლხური შადრევანი
კოლხური შადრევანი ქალაქის მთავარ მოედანს ამშვენებს. შადრევნის სვეტები გაფორმებულია საქართველოს ტერიტორიაზე აღმოჩენილი არქეოლოგიური არტეფაქტების გადიდებული ასლებით. შადრევნის ცენტრში ანტიკური პერიოდის ქართული საიუველირო ხელოვნების ბრწყინვალე ნიმუში, ქალის სასაფეთქლეების ფიგურა დგას.
ბესიკ გაბაშვილის ბაღი
ბესიკ გაბაშვილის ბაღი ქუთაისელების საყვარელი დასასვენებელი ადგილია. პარკში მოწყობილია ატრაქციონები. აქ მოხვედრა შესაძლებელია საბაგირო გზითაც, რომლითაც პარკი “სამეფო უბანს” უკავშირდება.
ქუთაისის ბოტანიკური ბაღი
ქუთაისის ბოტანიკურ ბაღში ასეულობით სახეობის მცენარეა. მოწყობილია აუზები და შადრევნები, ბილიკები მოპირკეთებულია ქვაფენილით. ბაღის ტერიტორიაზე აშენდა ამფითეატრი, სადაც სხვადასხვა ღონისძიებები იმართება.
თეთრი ხიდი
თეთრი ხიდი რიონის ერთ სანაპიროს მეორესთან აკავშირებს. ხიდი განსაკუთრებით იზიდავს შეყვარებულებს, რომლებიც მის მოაჯირებს ბოქლომებს აბამენ სამუდამო სიყვარულის ნიშნად. რესკონსტრუქციის შემდეგ ხიდის ფილების ნაწილი მინით შეიცვალა.
ხშირად დასმული კითხვები
ქუთაისის აეროპორტი
ქუთაისის აეროპორტი რეგიონში ერთადერთი საერთაშორისო აეროპორტია, რომელიც მომხმარებლებს სთავაზობს დაბალბიუჯეტიანი ავიაკომპანიების მომსახურებას. აქედან ფრენები ხორციელდება როგორც ევროპის, ისე აზიის მიმართულებით. გამგზავრებების შესახებ ინფორმაცია შეგიძლიათ იხილოთ აეროპორტის გვერდზე – https://www.kutaisi.aero/ka/flight/dep
ქუთაისის აეროპორტის მგზავრთა სატრანსპორტო გადაყვანას თბილისის, ქუთაისის და ბათუმი მიმართულებით, ავტობუსებით/მიკროავტობუსებით ახორციელებს ორი კომპანია – Georgian Bus და Omnibus Express.
ბილეთების დაჯავშნა/შეძენა შესაძლებელია ინტერნეტით, კომპანიის ვებ გვერდზე – georgianbus.com ან https://omnibusexpress.ge/ ან აეროპორტში.
ფრენებს ქუთაისის საერთაშორისო აეროპორტიდან ასრულებს Wizz Air, როგორც პირდაპირ, ისე ტრანზიტულ რეისებზე. Wizz Air Kutaisi -ს მიერ განხორციელებული მიმართულებები კი მოიცავს ისეთ მოთხოვნად ქალაქებს, როგორიცაა: ვენა, პრაღა, ბარსელონა, ბერლინი, ბუდაპეშტი, მილანი, ბუქარესტი, ათენი, სალონიკი და ბევრი სხვა ევროპული ქალაქი.
აღსანიშნავია, რომ ქალაქთა ჩამონათვალი ხშირად იზრდება. რაც შეეხება Wizzair.ge -ის ავიაბილეთების ფასებს, ის მერყეობს და დამოკიდებულია რამდენად ადრე ხდება მათი დაჯავშნა. კომპანია საკუთარ მომხმარებელს სპეც შეთავაზებებსაც სთავაზობს ხოლმე.
როდის დაარსდა ქუთაისი ?
ქუთაისის ისტორია 3500 წელს ითვლის. ქალაქის ტერიტორიასა და მის მიმდებარედ ადამიანი ჯერ კიდევ ქვედა პალეოლითის ხანაში ცხოვრობდა. ქუთაისი დაწინაურდა ძვ. წ. II ათასწლეულის II ნახევარში. ძვ. წ. XV-XIII საუკუნეებიდან აქ კოლხური კულტურის არსებობა დასტურდება. ძველი ბერძნული მითოლოგია და ისტორია ქუთაისს ე.წ. “მინოსის ხანას” (ძვ. წ. XVII-XV სს) მიაკუთვნებს.
ქუთაისის უბნების ჩამონათვალი
ქუთაისში 12 ადმინისტრაციული ერთეულია:
ავტოქარხანა;
გამარჯვება;
გუმათი;
ვაკისუბანი;
კახიანოური;
მუხნარი;
ნიკეა;
საფიჩხია;
სულხან-საბა;
უქიმერიონი;
ქალაქ-მუზეუმი;
ძელქვიანი.