ძველი შუამთა საქართველოს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი საეკლესიო ძეგლია, რომელიც V-VII საუკუნეებში აშენდა და დღემდე ინარჩუნებს თავის პირვანდელ არქიტექტურულ იერსახეს. მონასტერი მდებარეობს კახეთში, თელავიდან 12 კილომეტრში, ცივ-გომბორის მთის კალთაზე, ხშირი ტყით დაფარულ მიდამოებში.
სამონასტრო კომპლექსის არქიტექტურა
კომპლექსი სამი ეკლესიისგან შედგება, რომელთაგან თითოეული ქართული საეკლესიო არქიტექტურის განვითარების სხვადასხვა ეტაპს წარმოადგენს:
V საუკუნის სამნავიანი ბაზილიკა (10.8 მ × 9.2 მ) ადრექრისტიანული ხუროთმოძღვრების გამორჩეული ნიმუშია
VII საუკუნის დიდი გუმბათოვანი ეკლესია (11.5 მ × 9.2 მ) მცხეთის ჯვრის ტიპისაა
VII საუკუნის მცირე გუმბათოვანი ეკლესია (7.5 მ × 7.0 მ) ჯვრის ფორმის გეგმარებით
სამშენებლო ტექნიკა და მასალები
მონასტრის სამივე ეკლესია რიყის ქვითაა ნაგები, კუთხეებში კი შირიმის ქვაა გამოყენებული. განსაკუთრებით საყურადღებოა, რომ ტაძრებს არ აქვთ მორთულობა და წარწერები, რაც იშვიათია კახეთის ძეგლებისთვის. ეს სიმარტივე მათ განსაკუთრებულ სილამაზესა და სიდიადეს სძენს.
როგორ მივაღწიოთ
მონასტრამდე მისასვლელად თელავიდან უნდა გაჰყვეთ გომბორის გზას დაახლოებით 12 კილომეტრის მანძილზე. გზა კარგად არის მოწესრიგებული და მანქანით მისვლა მთელი წლის განმავლობაში შესაძლებელია.
ძველი შუამთის მახლობლად, 2 კილომეტრში მდებარეობს ახალი შუამთის მონასტერი, რომელიც XVI საუკუნეში აშენდა მას შემდეგ, რაც ძველი მონასტერი დაცარიელდა. ორივე მონასტრის მონახულება ერთ დღეში თავისუფლად შესაძლებელია.
საუკეთესო დრო მონახულებისთვის
მონასტრის მონახულება წლის ნებისმიერ დროს შესაძლებელია, თუმცა საუკეთესო პერიოდია გაზაფხული და შემოდგომა, როდესაც გარშემო ტყე განსაკუთრებით ლამაზია. ზაფხულში აქ შედარებით გრილა მთის ჰავის გამო, ზამთარში კი ხშირად თოვს.
ხშირად დასმული კითხვები
რა არის ძველი შუამთის მონასტრის სამუშაო საათები?
მონასტერი ღიაა დილის 9 საათიდან საღამოს 6 საათამდე.
საჭიროა თუ არა სპეციალური ტანსაცმელი?
დიახ, როგორც ყველა მოქმედ მონასტერში, აქაც აუცილებელია შესაბამისი სამოსი - ქალებისთვის გრძელი კაბა და თავსაფარი, მამაკაცებისთვის გრძელი შარვალი.
შესაძლებელია თუ არა ფოტოების გადაღება?
მონასტრის ეზოში ფოტოების გადაღება დასაშვებია, თუმცა ტაძრის შიგნით ფოტოგადაღება აკრძალულია.
არის თუ არა გიდის მომსახურება ხელმისაწვდომი?
წინასწარი შეთანხმებით შესაძლებელია გიდის მომსახურების მიღება თელავის ტურიზმის საინფორმაციო ცენტრის მეშვეობით.